Oltanın kıyıdan (deniz, göl, dere, baraj vb) suya savrulması ile gerçekleştirilen çeşitli balık avı yöntemlerine kıyı balıkçılığı denir. El veya makaralı oltalar kullanılarak yapılmaktadır. Amatör balıkçılar tarafından en çok tercih edilen yöntemdir. Basit bir örnek verecek olursak; bir makara bir misina, bir adet iğne ve iğneye takılacak yemi bulduktan sonra her türlü (deniz, göl, dere vb.) suyun kıyısından balık avını gerçekleştirilebilirsiniz. Bunun dışında kamış, makine kombinasyonuyla da kıyıdan balık avı yapabilirsiniz.
Makaralı Olta ile Kıyıdan Balık Avı
Makaralı olta ile kıyıdan balık avı için ilk başta bir olta takımı (kamış ve makine) temin etmek gerekmektedir. Ortalama bir takım da 50 kafa bir makine ve 300 cm uzunluğunda olan bir kamış işinizi görecektir. Avlamak istediğiniz balığın boyuna göre, makinenize 0.25-0.40 mm arası misina sarmalısınız. Eğer 0.25 mm’den ince misina kullanırsanız oltanızı savururken kopmalar yaşayabilirsiniz; 0.40 mm civarı kalın misinalardan kullanırsanız da atış mesafenizi çok kısalacaktır. Bu yüzden de misina aralığı 0.25-0.40 arasında seçilmelidir.
Makinenize misinayı sardıktan sonra tutmak istediğiniz balığın özelliğine göre olta bedenini hazırlamanız gerekmektedir. Örneğin zargana balığı yakalamak istiyorsanız şamandıralı takımlardan, mezgit balığı yakalamak istiyorsanız 4 köstekli dip takımlarından, kefal balığı yakalamak istiyorsanız da kıbrıs sarması takımı kullanabilirsiniz. Burada öğrenmeniz gereken her balığın avlanma metodu, yemleri ve yakalamak için olta takımları farklıdır. Mesela kefal balığı ekmek ile tutulurken çipura yengeçle, bir başka balık ise başka bir yemle tutulmaktadır.
Kıyıdan balık avı için yola çıkmadan önce yanınıza olta malzemelerinizi (yedek misina, iğne, kurşun, şamandıra) koyabileceğiniz bir adet takım çantanızı ve yakalayacağınız balıklar içinde yemlerinizi koymak üzere bir adet kovanızı yanınızda mutlaka bulundurmanız gerekmektedir. Tercihe göre tripod da (kamış dayanağı) götürülebilir. Eğer büyük ve iri bir balık yakalamayı hedefliyorsanız yakaladığınız balığı kıyıya çıkarabilmeniz için bir adette kepçe gerekli olacaktır.
El Oltası ile Kıyıdan Balık Avı
Bir adet kasnak ve de kasnağa sarılı 100 m misina ilk başlarda yeterli olacaktır. El oltasının dezavantajı oltanızı atıp toplarken misinayı birbirine dolaştırma ihtimalinizin yüksek olmasıdır. El oltasının avantajı ise elinizde tutacağınız oltanızdaki en küçük hareketlenmeyi bile hissedebilecek olmanızdır.
Avlanılacak yerleri seçerken mutlaka dikkat etmeniz gereken nokta oltanızı attığınız avlanma bölgesindeki suyun derin olmasıdır. Kamış takımı ile savuracağınız bir takım ile el ile savuracağınız bir takımın gideceği mesafe çok farklıdır. El oltası ile kamışla atabileceğiniz mesafelere asla ulaşamazsınız
Eski çağlardan bu yana insanların balık avladıkları bilinmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda balık avı için 5.000 yıl öncesine ait kemikten yapılmış ve günümüzde kullanılan takımlara benzeyen iğneler bulunmuştur.
Çinliler M.Ö. 3.000 yıllarında, tuzlu su ile doldurulan havuzlarda kefal üretimi yapıyorlardı. Eski Romalılar da akvaryum ve havuzlarda sazan ve tatlı su kefali yetiştiriyorlardı.
Bu tür yöntemlerle balık yetiştirme orta çağın sonlarına kadar sürdürülmüş fakat daha sonra balık yetiştiriciliği terk edilmişti. Ancak Fransız hükümetinin 19. yüzyılda balık üretimini başlatmasıyla yeniden yaygınlaşmıştır.
Günümüzde birçok ülkede sofralarda tüketilmek üzere büyük çaplarda balık üretimi yapılmaya başlanmıştır. Havuzlarda sazan, alabalık ve som balığı, ayrıca soyu azalan balık türleri de önemli bir şekilde üretilmeye başlanmıştır. Tatlı su balıklarını yetiştirmekte iki ayrı yöntem uygulanmaktadır. Örneğin sazanlar sudaki doğal ortamlardan besinlerini sağlayabileceği büyük göletlerde üretilmektedir.
Alabalıkların üretimlerinde, dar, uzun ya da yuvarlak bir havuzdaki küçük bir alanda yüzlerce balık bir arada tutularak daha iyi sonuçlar alınmaktadır.
Fakat bu havuzlarda yetişen balıkların yemlerle beslenmesi ve gerekli oksijenin sağlanabilmesi için de suyun belirli aralıklarla değiştirilmesi gerekmektedir. Başta Japonya olmak üzere, çeşitli ülkelerde de tuzlu su balıkları için denizlerde üretim çiftlikleri kurulmuştur.
Tatlı Su Balıkçılığı
Makaralı oltalar olmadan önce, misina bir mantar ya da tahta parçasına elle sarılmaktaydı. Balıklar oltaya takıldığı anda balıkçılar seri hareketlerle balığı kıyıya çekerlerdi. Bu elle balık avı yönteminde misinanın dolaşması, düğüm olması gibi durumlar yaşanmaktaydı.
Makaralı oltalar bulunduktan sonra balık avlama daha kolay hale gelmiştir. Makara sistemi misinanın kolay sarılmasına ve gevşetilmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Mesela oltaya yakalanan balıklar sert hareketlerle direnmeye kalksa bile makaradaki misina gevşetilerek balığın yorulana dek hareket etmesi sağlanır ve yorulup hareketlerinde yavaşlama hissedilince de misina yeniden makaraya sarılarak balık kıyıya çekilmektedir.
Burada önemli olan nokta makaralı oltayla balık avlarken misinanın ne zaman boşaltılıp ne zaman makaraya sarılacağını bilmek gerekmektedir.
Ayrıca misinalarında bir dayanma gücü vardır. Hızlı bir akıntı karşısında yakalanan balığın çekiş gücünü de hesaba katmalısınız. Büyük bir balık yakaladığınızda arada sırada misinayı gevşetip balığa yol vererek balığın karşı koyma direncini kırmış olursunuz ve balığı rahat bir şekilde kıyıya çekebilirsiniz.
Avlanmanın önemli noktalarından biri de uygun olta iğnesini seçmektir. Avlanacak balığa göre, değişik büyüklükte ve biçimlerde iğneler bulunmaktadır.
Bütün olta iğnelerinin uçlarında balığın ağzına saplandıktan sonra çıkmasını engelleyen bir damak (çengel) vardır. İğnelerin saplarında da genellikle bir halka bulunur. Hayvan bağırsağından, naylon ya da çelik telden yapılmış “köstek” bu halkadan geçirilerek iğneye bağlanmaktadır.
Balıklar çeşitli yemlerle avlanmaktadırlar. Canlı ya da cansız yemler, iğnenin ucundaki damağa geçirilmektedirler. Balıkların doğal besini olan böcekler, solucanlar, küçük kurbağalar ya da avlanılacak balığa göre çok küçük balıklar da en çok kullanılan canlı yemlerdir. Balık avı için cansız yem olarak ise hamur, ekmek içi, haşlanmış buğday, peynir gibi yiyecekler ya da tüy parçası, yapay sinek gibi yapay yemler kullanılmaktadır.
Oltayla balık avı ustalık istemektedir. Avlanacak balıkların bulunabileceği yeri, suyun yüzeyinde ya da dibinde mi olduğunu bilmek gerekmektedir. Öte yandan oltanızı balığın yem aradığı yerlere atabilmek ve de indirebilmek çok önemlidir.
Örnek verecek olursak somon balığı ve alabalık dışındaki bütün tatlı su balıklarını avlayabilmek için olta dibe bırakılmaktadır. Somon balığı, alabalık, gölge balığı, tatlı su kefali ve kızılkanat avlamasında yaygın olarak sinek oltası kullanılmaktadır. Yapay sineği uzağa fırlatabilmek için kamışının çok esnek olması, ucunda da kalınca bir misina bulunması gerekmektedir
Amatör Deniz Balıkçılığı
Amatör deniz balıkçılığında da tatlı su balıkçılığında kullanılan olta takımlarının hemen hemen aynısı kullanılmaktadır. Lakin kamış ve misinaların daha sağlam olması gerekmektedir. Oltanın iyice derinlere inebilmesi için daha ağır kurşunlar (iskandil) ve iri balıkları da yakalayabilmek için daha büyük iğneler kullanılması gerekmektedir.
Deniz balıkçılığında köstekli oltalar da çok kullanılan olta tiplerindendir. Bu oltanın ucundaki iskandilli bedene, belirli aralıklarla pirinç telden yapılmış köstekler bağlanmaktadır. Bu oltaya da bu yüzden köstekli olta denmektedir. Kösteklere kısa misinalar, misinaların uçlarına da iğneler takılmaktadır.
Köstekli oltada balık avlamak için canlı yemler kullanılmaktadır. Avlanma sırasında olta gergin tutularak balığın yeme atladığını hissettiğiniz anda oltayı hafifçe silkeleyerek balığın iğneyi yutması sağlanmaktadır. Sonra balığın iğneden kurtulmasına fırsat vermeden hızla çekilmelidir.
Kıyıdan Balık Avlama Teknikleri
Özellikle kıyıdan balık avı yapmak için aşağıdaki kurallara mutlaka uyulması gerekmektedir;
– İğneyi avlanılacak balığa göre seçmelisiniz.
– Bedenin ana misinadan nispeten daha ince olması gerekmektedir.
– Misinanınızın gam yapmaması için muhakkak fırdöndü kullanmalısınız.
Seçilecek misinanın balıkların büyüklüğüne ve ağırlığına göre olmasına dikkat etmelisiniz.
KIYIDAN MIRMIR LİDAKİ KARAGÖZ TAKIM ŞABLONU
Kıyı Avı için Takım Önerileri
Burada öncelik avlanılacak olan hedef balıktır. Kıyı avı oltaları için örneğin çupra, karagöz, mırmır, melanur, minekop, sargoz, mığrı ve eşkina türü balıkları göz önüne alacak olursak; bu tür balıklar kumsallarda, taşlık sahillerde ve kayalık meralarda sık sık avlanmaktadırlar. Hepsi için kısa pala çelikten iğneler kullanılsa da mırmır, çupra, minekop türü balıkların iğneleri geniş dirsekli (0/3-0/4), diğerlerini ise ince yapılı ve çapraz iğnelerden seçmelisiniz (4/5 no).
Bir de yine kıyıdan avlanabilen diğer balık türleri olan istavrit, izmarit, eşek isparoz, kırma mercan gibi balıklar vardır ki bu takımlar bunlar için büyük gelebilir, o yüzden 7-8-9 nolu ince yapılı çapraz iğneler kullanmanız iyi olur.
Misina seçimi; balıkları ürkütüp kaçırmamak için ince misinalardan seçilmektedir. Avlanılacak balığın 350-500 gr olarak düşünülürse ideal olan beden misinası da 0,25 mm olmalıdır. Ana misinayı da 0,30-0,35 olarak seçebilirsiniz.
Kıyı avında surf kamış kullanacaksanız mutlaka ağırlık eklenmesi gerekmektedir. Çünkü kıyıdan olta ile yakalanacak balıklar çoğunlukla gezici balıklardandır ve doğa koşulları gereği belli bir yol izleyerek hareket etmektedirler. Ama bazı özel durumlarda kıyılarda oluşan yem durumunun fazlalığı ya da sizlerin yapacağı yemleme doğrultusunda kıyılara kadar sokulan iri balıklar da bulunacaktır.
Bu gibi durumlar söz konusu olduğunda öncelikle balıkları ürkütmemeye özen gösterilmesi gerekmektedir. Burada yapacağınız ilk iş kendinizi balığa göstermemelisiniz. Çünkü balıkların yeme atlamaları için kendilerini güvende hissetmeleri gerekmektedir.
Ürken ve kendini güvende hissetmeyen balık çok uzaklara kaçacaktır. İhtiyacınız olan kurşununu ağırlığı 75 gr. Bu oltanızı ihtiyacınız olan uzaklığa atmanıza yetecek ve ayrıca da balıkların yakalandıklarını hissetmenize de engel olmayacaktır.
Kıyıdan balık avı için yine balıkların doğal ortamlarındaki yemlenmeleri doğru olarak bilinmelidir. Seçim yapmak uygun olursa başta akyem olmak üzere, mamun, boru kurdu, karides, teke ve de madya ideal olan yemlerdir. Çupra için harami balıklarının bol olduğu alanlarda kum yengeci (yoksa madya) kullanmak büyük avantaj sağlayacaktır. Genellikle kış aylarında balıkların metabolizmaları da yavaşlamaktadır. Bu durumlarda yumuşak yemleri tercih etmelisiniz. Kabuğu soyulmuş karides, kurtlar, sülünez gibi yemleri kullanmak size büyük fayda sağlayacaktır.
Hedef Balık Seçimi ve Av Teknikleri
Kıyıdan yapılacak balık avlarında özellikle surf kamış kullanılırken bedenin ana misinadan daha ince olması gerektiğini belirtmiştik. Hatta olta takımların daha ince misinalardan oluşmasının hem avcı açısından hem de balıkları ürkütmediği için avantajlı olduğunu söylemiştik.
Balıkların kıyıya gelmesinin birçok sebebi vardı. Örneğin yemlenmek için akıntılar, kayalık önlerine gelen dalgalar, küçük balıklar ve su altı canlıları. Buralara gelen balıkları ürkütmemeye özen göstermelisiniz. Balığın ürkmesi demek orda bulunan diğer balıkların ve canlıların ürkerek kaçması demektir. Bu yüzden avlanılacak alanda görülmemeye ve de ses çıkarmamaya özen göstermelisiniz.
İkinci kuralda avlanılacak alandaki su altı yapısının nasıl olduğunu bilmeniz gerekmektedir. Bunun birçok yönden faydaları vardır. Kumluk bir alansa mırmır, isparoz, melanur, levrek; eğer kırmalık bir alansa çupra, minekop, mığrı vs.; taşlık ve kayalık bir alansa granyoz, karagöz, sargoz balıklarının bulunabileceğini bilebilir ve buna göre hazırlık yapabilirsiniz. Bu sayede oltanızdaki iğneye takacağınız yemi de ayarlayabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gerekli önemli nokta oltanın kopma ihtimalinin bulunması.
Balık avlayacağınız alanda çupra, minekop gibi güçlü balıklar varsa takımınızı ona göre seçmelisiniz ve de balıkların sert darbelerine karşı takımın kopmamasına özen göstermelisiniz. Çünkü av sırasında oltanın kopması demek su altındaki tüm balıkların saniyede kaçmasına anlamına gelmektedir.
Diğer bir kuralda kıyı avının bereketini artırmak için yemleme (mazmoz) yapmaktır. Balıklar özel bir durum olmadan bulundukları rotayı asla değiştirmezler. Onları bir yere çekip toplayabilmek için özel yemler kullanarak güçlü kokular salmanız gerekmektedir.
Bir de kıyı avlarında kullanılan köstekli olta takımlarının dizilişleri vardır. Bazı durumlarda yemlerin yere yatması gerekirken otluk alanlarda kösteklerin yukarıda görülmesi gerekmektedir. Hal böyle olunca da bazı durumlarda gezer kurşun, bazı durumlarda da mantar kullanılmalıdır. Kayalık alanlarda ise kesinlikle şeytan oltası ve şamandıra kullanılması gerekmektedir.
Kıyıdan Levrek Avı
Levrek balıkları genellikle sakin ve sessiz gördüğü yerlere gelirler. Özellikle azmaklar, vapur iskeleleri, liman girişleri, dalgalı ve bulanık suları olan kayalık önleri ve çarpışan akıntılar ve civarında bol olarak av verirler.
Levrek çok güçlü, seri bir balık olmakla beraber kolay kolay yemlere yaklaşmazlar. Bu nedenle hedefiniz levrek avı ise olta takımınızı da ona göre hazırlamanız gerekmektedir. Öncelikle 0,40 mm florocarbon misina kullanmalısınız.
Daha sonra 1 buçuk kulaç olacak kadar beden ucuna 1 numara fırdöndü bağlamalısınız. Burada attığınız düğümler çok önem taşımaktadır. Çünkü balığın güçlü yapısı ve kaçmak için yapacağı hamlelere dayanması için olta iğnesine 3 sarımlı ve sürgülü düğüm atmanın mutlaka faydası olacaktır.
İğne olarak 1130-1140 kalitenin 0/2-0/3 numara olanı kafi gelecektir. Yem olarak taze ve tercihen canlı balıklar kullanılmalıdır. Akyemler Karadeniz ve Marmara’da istavrit, hamsi ve gümüş, Ege ve Akdeniz’de sardalya ve ilarya’dır.
Burada önemli bir nokta kurşun kullanmadığınız durumlarda yemin misinanıza belli bir ağırlık vermesi gerektiğidir. Böylece oltanızı belli bir uzaklığa kadar atabilme imkanınız olacaktır. Levrekler kumsallarda olabileceği gibi kayalık ve otluk bölgelerde de gezebilmektedirler. Bu nedenle de tek tip oltalar her yerde kullanılmaz. Bazı özel durumlarda yemleri fleto şeklinde kullanmalısınız.
Havaların ısınmaya başlamasıyla birlikte balıklar da kıyılara yaklaşmaktadır. Balık avı için hedef olarak seçtiğiniz balık levrek ise alana kefal yavrularını çekerek yemleme işini yapılabilirsiniz. Özellikle kefal sürüleri arkasında her zaman Levrek vardır. Levreklerin yemlenmek için diğer sevdikleri yerlerde oluşan dalgalardaki beyazlıkların içinde yemlenmektir. Özellikle de sahil boylarındaki derinliğin yavaş yavaş yükseldiği bölgelerde çok gezmektedirler.
Yeminizi o alanlara düşürebilirseniz, bereketli bir av yapma şansını yakalayabilirsiniz. Aynı durum kayalık önleri için de geçerlidir. Kayalara vuran sert dalgalar sayesinde oyuklarda yaşayan küçük canlıları yerlerinden çıkararak dibe düşürmesiyle birlikte levrek ve daha birçok balık buralara yemlenmek için gelirler. Buralarda da yine kendinizi hissettirmeden tek iğneli kıstırma kurşunlu takımlar ile av yapabilirsiniz.
Lütfen Paylaşın!